Fysieke belasting
Duwen en trekken
Een Automated Guided Vehicle (AGV) is een volledig geautomatiseerd voertuig. Door het gebruik van navigatietechnieken manoeuvreren deze onbemande voertuigen zelfstandig door de ruimte. Een AGV is flexibel inzetbaar, kan geïntegreerd worden in nieuwe en bestaande omgevingen en kan zowel volledig automatisch als deels handmatig bediend worden. AGV leent zich met name voor horizontaal transport van standaard pallets met een sterk repeterend karakter. Denk bijvoorbeeld aan het transport van pallets met gereed product van de productielijn naar het magazijn.
Het gebruik van automatische transportsystemen (bijvoorbeeld wormtransport of zuigleidingen) voorkomt fysieke belasting van medewerkers.
Een laadkraan met ver-reiker kan materialen direct op de juiste positie neerzetten. Bij verticaal en horizontaal transport voorkomt een laadkraan met ver-reiker fysieke belasting van medewerkers.
Het gebruik van een volautomatische mengkuip met onderlosser voorkomt fysieke belasting van medewerkers bij het trekken en duwen aan mengkuipen.
Het gebruik van een takelsysteem voorkomt fysieke belasting van medewerkers bij het verplaatsen van lasten. De lasten, bijvoorbeeld bigbags, hangen aan een rail die hoog in de ruimte is bevestigd.
Het duwen en trekken van bijvoorbeeld stapels kratten is fysiek erg inspannend. Met een duw/trek hulp is minder mankracht nodig en het werk gaat sneller. Een voorbeeld van een duw/trek hulp is een elektrische trekker zoals in onderstaande afbeelding.
Als medewerkers een zware last (handpompwagen/ketel/kuip) op gang moeten brengen, is hun fysieke belasting vaak driemaal zo hoog als het rijden met de last. Staat de zware last niet op een vlakke vloer, maar op een ondergrond die licht naar beneden loopt, dan hoeven medewerkers minder kracht te gebruiken om de last in beweging te brengen. De helling moet zodanig klein zijn (bijvoorbeeld 2 graden) dat de last niet uit zichzelf gaat rijden.
Precies positioneren van een zware last kan minder zwaar worden gemaakt door in de vloer een glijplaat op te nemen. Als de pallet in bijgaand figuur tussen de beide geleidingen wordt geduwd, gaat de vloerplaat opzij waardoor het inrijden van de fuik gemakkelijker wordt.
Als vloeren glad zijn, hoeven medewerkers minder duw- en trekkracht te gebruiken tijdens het rijden met zware objecten. De vloer moet nog wel stroef genoeg zijn. Er zijn meerdere manieren om vloeren stroef te maken. Een systeem met meerdere lagen epoxy vloercoating, ingestrooid met kwarts, wordt veel gebruikt. De hoeveelheid en het type kwarts bepalen de mate van antislip. In de Nederlandse Technische Afspraak (NTA) 7909 staan de normen die worden gesteld aan de optimale slipwerendheid van vloeren.
Een evenwicht tussen schoonmaakeigenschappen en antislipeigenschappen is van belang: een te ruwe vloer (bijvoorbeeld met te veel ingestrooid kwartszand) kan leiden tot lastiger schoonmaken. Een te gladde vloer kan leiden tot uitglijden, uit te bocht glijden, aanrijdingenen, etc.
De kleur van de vloer kan soms kritisch zijn. Wil men vervuiling juist goed zien of camoufleren? De kunststof bekleding is zeer slijtvast en duurzaam en kan naadloos worden aangebracht op vele ondergronden, zowel binnen als buiten. Ook kunnen ze worden uitgevoerd met een flexibel membraam, zodat de vloeren ‘scheuroverbruggend’ zijn. De vloeren zijn leverbaar in vele kleuren.
Andere vormen zijn: bewerking van keramische (tegel)vloeren met pasta of vloeistof of rubber tegels (gemaakt van gerecyclede autobanden).
De grootte en lagering van wielen beïnvloeden voor een belangrijk deel de duw- en trekkracht die medewerkers moeten gebruiken bij het verrijden van lasten. Voor het bepalen van een goed wieltype gelden de volgende vuistregels:
- Een groter wiel vermindert de benodigde duw- en trekkracht. Een 2x zo groot wiel kost bij ‘buitenomstandigheden/oneffen vloeren’ maar de helft van de duw/trekkracht.
- Een kogellager is de beste lagering. Het is van belang om bij wielen van 10 cm en een belading van 100 kg of meer altijd kogellagers te gebruiken.
- Een zachter loopvak (van rubber) ‘loopt’ beter over obstakels. Als vloeren heel vlak zijn, hebben harde wielen een lagere rolweerstand. Het is van belang om voor een goede naafbescherming, goed draaiende gaffel en intact loopvlak te zorgen.
De rolweerstand van slechte en/of vervuilde wielen is aanzienlijk hoger dan de rolweerstand van goed onderhouden wielen. Het invoeren van een preventief onderhoudsprogramma verbetert de kwaliteit van de wielen.
Voorbeelden van aanpak:
- In de hal hangen op verschillende plekken rode linten die de medewerkers aan een hulpmiddel met slechte wielen kunnen hangen. Zo geven ze aan dat onderhoud gewenst is.
- Medewerkers van de mengafdeling krijgen een set reserve wielen en sleutels zodat ze zelf de wielen van de kuipen kunnen onderhouden.
Bij een mengkuip met ongelijke wielen zijn de achterwielen kleiner dan de voorwielen. Hierdoor is de wendbaarheid van de mengkuip groter. Medewerkers hoeven minder kracht uit te oefenen bij het verlaten van een rechte lijn waarop de kar wordt getransporteerd.
Door een gereedschapskist, bijvoorbeeld van de Technische dienst, op wielen te plaatsen, wordt horizontaal transport vergemakkelijkt. Zorg voor voldoende grote wielen in verband met stabiliteit en minder fysieke belasting.
Het gebruik van een handmatig te bedienen elektrische pallettruck voorkomt dat medewerkers palletwagens moeten duwen en trekken. Bij meer dan incidenteel gebruik en bij zware lasten is een elektrische pallettruck aan te bevelen, waarop de medewerker als chauffeur plaats neemt. Zorg voor doeltreffende (interne) instructies voor medewerkers die elektrische pallettrucks gebruiken. Besteed daarbij uitgebreide aandacht aan veilig gedrag.
Alleen bij incidenteel gebruik kan een handpalletwagen gebruikt worden. Een extra handel met extra aanzetkracht activeert een mechanisme dat de handpalletwagen in beweging brengt. Dit vermindert de fysieke belasting van medewerkers.
Door een losse bak op wielen (dolly) te plaatsen, wordt horizontaal transport vergemakkelijkt.
Een traversewagen kan worden ingezet wanneer er een grotere afstand overbrugd dient te worden en wanneer er over die afstand geen pallets of stukgoederen gebufferd hoeven te worden. De traversewagen heeft haar startpunt doorgaans op het uiteinde van een rollen- of kettingbaan. Vanuit dat punt kan de lading naar verschillende vervolgpunten voor het transport worden gebracht. Een enkele traversewagen maakt het bijvoorbeeld mogelijk om de goederen van meerdere parallel opgestelde productielijnen te transporteren naar een palletwikkelaar die in het verlengde van een van deze productielijnen staat opgesteld.
Om krachtsinspanning bij het duwen en trekken van zwaar rollend materiaal te voorkomen, kan een elektrokar ofwel ‘mover’ worden ingezet. Bijvoorbeeld bij het verplaatsen van mengkuipen.
Medewerkers dragen veiligheidsschoenen met antislipzool, zodat zij makkelijker palletwagens kunnen duwen en trekken. Duwen en trekken van zware objecten is extra zwaar als de vloer glad is. Dit geldt vooral voor het nemen van bochten en bij het op gang komen en afremmen. De wrijvingsweerstand tussen vloer en schoen verschilt sterk tussen verschillende schoenen. Dit kan (gedeeltelijk) opgelost worden door het gebruik van een schoen met antislipzool. Schoenen met een stalen neus zijn verplicht als er enig risico is op afknellen van de voet. In koek- en snoepfabrieken is dit in het algemeen in de gehele fabriek het geval. De demping van de zool is een belangrijk criterium voor mensen die langdurig lopende werkzaamheden verrichten.
Aandachtspunten:
- De aanduiding ‘antislip’ is vaag, de verschillen tussen verschillende antislipschoenen zijn groot. Daarnaast is er een verschil in antislip tussen een nieuwe en een oudere schoen.
- Als de zool van de schoen vervuild raakt (vooral afhankelijk van het soort profiel), worden de antislip eigenschappen minder.
- Het vinden van goede schoenen (testen) en vervolgens het aanmeten van de schoenen voor de verschillende medewerkers met ieder hun eigen voetvorm en persoonlijke wensen is arbeidsintensief. Er zijn leveranciers die voor een vast bedrag per medewerker alle werkzaamheden uit handen nemen.
